بک لایت تلویزیون چیست؟

بک لایت تلویزیون یکی از عناصر مهم در تولید تصویر با کیفیت و روشنایی بالا است. اما آیا می‌دانید که بک لایت چگونه کار می‌کند و چه انواعی دارد؟ آیا می‌دانید که بک‌لایت چه تأثیری بر مصرف انرژی، ضخامت و عمر تلویزیون دارد؟ آیا می‌دانید که چگونه می‌توانید بک لایت تلویزیون‌ها را تعمیر و تعویض کنید؟

نور پس‌زمینه یا بک لایت تلویزیون (Backlight)، منبع نوری است که در پشت پنل نمایشگر تلویزیون قرار دارد. بک لایت باعث می‌شود تصاویر و رنگ‌ها قابل‌مشاهده باشند. البته بک لایت ممکن است به دلایل مختلف مانند افزایش ولتاژ، سوختگی لامپ‌ها، شکستگی کانکتورها یا آسیب به برد خراب شود.

از فلورسنت تا ال ای دی، تاریخچه و تکنولوژی

تکنولوژی بک لایت (Backlighting) در تلویزیون ها از سال های ۱۹۹۰ آغاز شد. در این تکنولوژی، یک منبع نوری (معمولاً یک چراغ LED) در پشت صفحه نمایش LCD قرار داده می شود تا نور به صورت پس زمینه ای و از پشت صفحه نمایش به سمت جلوی آن تابیده شود.

انواع بک لایت ها

اولین تلویزیون‌هایی که از تکنولوژی بک‌لایت استفاده کردند، تلویزیون‌های LCD بودند. در حال حاضر، تکنولوژی بک‌لایت به‌صورت گسترده‌ای در تلویزیون‌های LCD، LED و OLED استفاده می‌شود. همچنین انواع دیگری از بک‌لایت نیز وجود دارند، از جمله بک‌لایت Edge-lit که در آن چراغ‌ها در لبه‌های صفحه‌نمایش قرار دارند، و بک‌لایت Full-array که در آن چراغ‌ها در کل صفحه‌نمایش به‌صورت یک ماتریس مرتب شده‌اند.

اولین تلویزیون‌هایی که از تکنولوژی بک‌لایت استفاده کردند، تلویزیون‌های LCD بودند. در حال حاضر، تکنولوژی بک‌لایت به‌صورت گسترده‌ای در تلویزیون‌های LCD، LED و OLED استفاده می‌شود.
همچنین انواع دیگری از بک‌لایت نیز وجود دارند، از جمله بک‌لایت Edge-lit که در آن چراغ‌ها در لبه‌های صفحه‌نمایش قرار دارند، و بک‌لایت Full-array که در آن چراغ‌ها در کل صفحه‌نمایش به‌صورت یک ماتریس مرتب شده‌اند.

بیشتر بدانید:

جلوگیری از سیاه شدن تصویر تلویزیون ایکس ویژن

باتوجه‌به توسعه تکنولوژی بک‌لایت، تلویزیون‌های جدیدتر از نسل‌های قدیمی‌تر، از بهبودهای بیشتری در عملکرد این تکنولوژی برخوردار هستند که باعث بهبود تجربه تماشای تلویزیون می‌شود.

بک‌لایت‌های فلورسنت و ال ای دی

بک لایت معمولاً از لامپ‌های ال ای دی (LED) یا فلورسنت (CCFL) تشکیل‌شده است. بک لایت در تلویزیون‌های LCD و LED اصلی‌ترین قطعه به‌شمار می‌رود و کیفیت و روشنایی تصویر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
حالا این سؤال مطرح است که: بک لایت ال ای دی و فلورسنت چه فرقی باهم دارد؟

بک لایت معمولاً از لامپ‌های ال ای دی (LED) یا فلورسنت (CCFL) تشکیل‌شده است. بک لایت در تلویزیون‌های LCD و LED اصلی‌ترین قطعه به‌شمار می‌رود و کیفیت و روشنایی تصویر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. حالا این سؤال مطرح است که: بک لایت ال ای دی و فلورسنت چه فرقی باهم دارد؟

تفاوت backlight فلورسنت با ال ای دی

بک لایت ال ای دی و فلورسنت دو نوع مختلف از منابع نوری هستند که در تلویزیون‌ها استفاده می‌شوند. تفاوت آن‌ها در نحوه تولید و مصرف نور است.

• بک لایت فلورسنت از لامپ‌هایی استفاده می‌کند که درون آن‌ها گازی وجود دارد. وقتی جریان الکتریکی به لامپ‌ها می‌رسد، الکترون‌ها با گاز برخورد می‌کنند و این باعث تولید نور می‌شود.

• بک لایت ال ای دی از قطعات الکترونیکی به نام دیود استفاده می‌کند که با جریان الکتریکی نور را تولید می‌کنند. بک لایت ال ای دی می‌تواند در پشت پنل یا در لبه‌های پنل قرار بگیرد.

مقایسه مزایا و معایب فلورسنت با بک لایت ال ای دی

گفتیم که بک لایت ال ای دی و فلورسنت دو نوع مختلف از منابع نوری هستند که در تلویزیون‌ها استفاده می‌شوند. تفاوت آن‌ها در نحوه تولید و مصرف نور است.

در اینجا مقایسه مزایا و معایب بک لایت فلورسنت با بک لایت ال ای دی را در جدول زیر بخوانید.

بک لایت چگونه نور پس زمینه را بهبود می بخشد؟

بک‌لایت ها می‌تواند با استفاده از فناوری‌های مختلف، نور پس‌زمینه را بهبود بخشد. برخی از این فناوری‌ها عبارت‌اند از:

• استفاده از LED به‌جای CCFL: ال ای دی‌ها نسبت به CCFL ها که در تلویزیون‌های LCD قدیمی استفاده می‌شدند، مزایایی مانند مصرف کمتر انرژی، حرارت کمتر، ضخامت کمتر، روشنایی و کنتراست بالاتر و عمر طولانی‌تر دارند.

• استفاده از Direct-lit به‌جای Edge-lit: در تلویزیون‌های Direct-lit، LED ها در پشت صفحه‌نمایش قرار دارند و نور را به‌صورت یکنواخت در سطح صفحه توزیع می‌کنند. در تلویزیون‌های Edge-lit، LED ها در لبه‌های تلویزیون قرار دارند و نور را از لبه‌ها به صفحه‌نمایش هدایت می‌کنند. تلویزیون‌های Direct-lit معمولاً دارای کیفیت تصویر بالاتر، روشنایی یکسان و قابلیت تیره شدن محلی (Local Dimming) هستند.

• استفاده از Mini LED به‌جای LED ها: Mini LEd نسبت به LED های معمول، ابعاد کوچک‌تر و تعداد بالاتری دارند. این باعث می‌شود که بک لایت تلویزیون دارای زیر بخش‌های بسیار زیاد و قابل‌کنترل باشد. این خصوصیت باعث افزایش دقت رنگ، کاهش سطح سفید (Bleeding) و افزایش قابلیت تیره شدن محلی (Local Dimming) می‌شود.

Backlights: خرابی، تعمیر یا تعویض

برای تعمیر و تعویض بک لایت تلویزیون، باید ابتدا نوع و مدل آن را شناسایی کرده و سپس با استفاده از ابزار مناسب، پنل نمایشگر را باز کرده و قطعه را جدا کرده و قطعه جدید را جایگزین کنید. اینجا اشاره کنیم که قیمت بک لایت تلویزیون بستگی به نوع، اندازه و برند آن دارد.

بک لایت تلویزیون چگونه خراب می‌شود؟

علت سوختن Backlight و نیاز به تعویض آن ممکن است در حوزه تخصصی شما نباشد. چرا که بک لایت تلویزیون به دلایل مختلف خراب می شود. برخی از علل خراب شدن بک لایت عبارتند از:

• سوختگی یا خاموش شدگي LED ها
• خراب شدگي بردهاي بك لايت يا درايور آن
• قطع شدگي كابل ها يا كانكتور های بك لايت

چگونه مشکل بک لایت تلویزیون را تشخیص دهیم؟ برای تشخیص مشکل بک لایت تلویزیون، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• با استفاده از چراغ قوه به پشت صفحه نمایش نگاه کنید. اگر تصویر مبهمی دیده شود، به این معنی است که بک لایت خراب است.
• با استفاده از تستر بک لایت، ولتاژ و جریان بک لایت را اندازه‌گیری کنید. اگر ولتاژ و جریان غیر طبیعی باشند، به این معنی است که بک لایت خراب است.
• با بررسی کابل‌ها و اتصالات بک لایت، از سالم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید. اگر کابل‌ها یا اتصالات قطع یا آسیب دیده باشند، به این معنی است که بک لایت خراب است.

روش‌های آسان برای بررسی سلامت بک‌لایت تلویزیون

بعد از آشنایی با دلایل خرابی بک‌لایت، حالا زمان آن رسیده که با چند روش ساده، وضعیت سلامت بک‌لایت تلویزیون خود را بررسی کنید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند مشکل را شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.

استفاده از چراغ‌قوه برای شناسایی خرابی بک‌لایت

چطور انجام دهیم؟ تلویزیون را روشن کنید، حتی اگر تصویر واضحی نمایش داده نمی‌شود. یک چراغ‌قوه قوی یا چراغ فلش موبایل را روشن کنید و نزدیک صفحه‌نمایش نگه دارید.

زاویه چراغ‌قوه را طوری تغییر دهید که نور روی صفحه‌نمایش منعکس شود.

نتیجه: اگر زیر نور چراغ، تصویر محوی مشاهده کردید، بک‌لایت خراب است؛ یعنی صفحه‌نمایش کار می‌کند؛ اما نور پس‌زمینه روشن نمی‌شود.

نکته: این روش ساده و بدون نیاز به ابزار خاصی، برای تشخیص اولیه بسیار کارآمد است.

بررسی تنظیمات روشنایی تلویزیون

چطور انجام دهیم؟ وارد تنظیمات تلویزیون شوید و گزینه “Brightness” یا “روشنایی” را پیدا کنید. روشنایی را روی حداکثر یا حداقل تنظیم کنید و ببینید آیا تغییری در تصویر ایجاد می‌شود یا خیر.

نتیجه: اگر تغییر روشنایی هیچ تأثیری روی تصویر ندارد، ممکن است بک‌لایت خراب شده باشد یا به‌درستی عمل نکند.

نکته: اگر روشنایی از قبل روی مقدار بالا تنظیم شده و تصویر همچنان تاریک است، بهتر است سایر روش‌ها را هم امتحان کنید.

تست ولتاژ و جریان بک‌لایت

چطور انجام دهیم؟ ابزار تست ولتاژ یا یک مولتی‌متر تهیه کنید. تلویزیون را خاموش کنید و به برد اصلی و اتصالات بک‌لایت دسترسی پیدا کنید. ولتاژ و جریان ورودی به بک‌لایت را اندازه‌گیری کنید.

نتیجه: ولتاژ غیرنرمال (بیشتر یا کمتر از حد مجاز) نشان‌دهنده مشکل در بردیا مدار بک‌لایت است.

نکته: اگر کار با ابزار الکتریکی را بلد نیستید، این کار را به یک متخصص بسپارید.

بررسی کابل‌ها و اتصالات

چطور انجام دهیم؟ تلویزیون را خاموش کرده و از برق جدا کنید. درب پشتی تلویزیون را با ابزار مناسب باز کنید. کابل‌ها، کانکتورها و اتصالات مرتبط با بک‌لایت را بررسی کنید. به دنبال قطعی، ساییدگی یا اتصالات شل شده بگردید.

نتیجه: مشکلات در کابل‌ها می‌تواند عملکرد بک‌لایت را مختل کند. در صورت مشاهده خرابی، کابل‌ها باید تعویض شوند.

نکته: در حین باز کردن تلویزیون، بااحتیاط عمل کنید تا به قطعات حساس آسیبی وارد نشود.

بررسی پیام‌های خطا و یا چراغ‌های هشدار

چطور انجام دهیم؟ بسیاری از تلویزیون‌های جدید در صورت بروز مشکل در بک‌لایت، پیام خطا یا چراغ هشدار نمایش می‌دهند. دفترچه راهنمای تلویزیون را مطالعه کنید تا معنای پیام‌ها را متوجه شوید.

نتیجه: پیام‌های خطا می‌توانند به شما کمک کنند سریع‌تر مشکل را شناسایی کرده و اطلاعات دقیقی به تعمیرکار ارائه دهید.

این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا بدون نیاز به ابزارهای پیچیده، مشکل بک‌لایت تلویزیون خود را تشخیص دهید. اگر با این کارها مشکل برطرف نشد، بهتر است به یک مرکز خدماتی معتبر مراجعه کنید.

تعمیر بک لایت

شاید بپرسید چگونه بک لایت تلویزیون را تعمیر کنیم؟ برای تعمیر بک‌لایت تلویزیون، مراحل زیر را دنبال کنید:

• خاموش کردن تلویزیون و جدا کردن آن از برق
• باز کردن پشتیبان تلویزیون و دسترسی به بک لایت
• شناسایی و تعویض قطعات خراب، مانند LED ها، بردها یا کابل‌ها
• بستن پشتیبان تلویزیون و روشن کردن آن

اما در صورت عدم تخصص یا مشکل در تعمیر بک لایت، بهتر است از مرکز خدمات معتبر و یا نمایندگی خدمات پس از فروش تلویزیون خود استفاده کنید. این تعمیرگاه‌ها دارای تجهیزات و تکنسین‌های متخصص هستند که می‌توانند به شما کمک کنند.